Melisa lekarska (łac. Melissa officinalis) to bylina rosnąca w dziko w Afryce północnej, południowej Europie oraz Azji. W Polsce nazywana jest rojownikiem, pszczelnikiem czy cytrynowym zielem. Uprawy tej rośliny prowadzi się na całym świecie. Melisa posiada karbowane lub ząbkowane, intensywnie zielone liście. Kwitnie wiosną i latem, dając małe, jasnożółte kwiaty. Liście melisy mają delikatny, cytrynowy smak i aromat, dlatego często są wykorzystywane w kuchni oraz w produkcji likierów i nalewek.
Właściwości melisy

Niepozorna melisa zawiera w sobie wiele substancji, korzystnych dla naszego zdrowia. Najważniejszym składnikiem obecnych w liściach melisy jest olejek eteryczny, którego głównymi składnikami są cytral, cytronelal i geraniol. Stąd też można zakupić olejek melisowy, często stosowany w aromaterapii. Oprócz olejku, liście melisy zawierają także garbniki, flawonoidy, gorycze, śluzy, chlorofil i karotenoidy oraz kwasy fenolowe, z których najbardziej aktywne są: kwas rozmarynowy, kawowy oraz ferulowy. Kwasy te mają silne właściwości przeciwutleniające.

Melisa najbardziej jest znana ze swoich właściwości uspokajających, które od dawna wykorzystywano w medycynie ludowej. Działanie uspokajające melisa zawdzięcza zawartemu w niej olejkowi eterycznemu. Napar z melisy łagodzi stany silnego zdenerwowania, nerwice, nadmierne pobudzenie, a także problemy z zasypianiem. Olejek melisowy działa również rozkurczowo i rozluźniająco - rozkurcza mięśnie gładkie przewodu pokarmowego, zatem można pić napar z melisy np. przy problemach ze wzdęciami.

Obecne w melisie związki fenolowe - flawonoidy i kwasy fenolowe - mają silne działanie antyoksydacyjne. Antyoksydanty niwelują działanie wolnych rodników, które są jedną z przyczyn rozwoju takich chorób, jak miażdżyca, cukrzyca czy schorzenia neurologiczne. Oznacza to, że picie naparu z melisy może obniżać ryzyko rozwoju tych chorób.

Olejek melisowy posiada także właściwości przeciwzapalne, przeciwbakteryjne oraz przeciwwirusowe. Badania wykazały, że przeciwwirusowe właściwości olejku melisowego, (stosowanego na skórę), oddziałują m.in. na wirusa opryszczki. Można zatem pić melisę wspomagająco w stanach obniżonej odporności oraz w trakcie infekcji bakteryjnych i wirusowych. Warto jednak pamiętać, że stosowanie melisy może zaburzać zdolność do prowadzenia pojazdów, dlatego należy zachować szczególną ostrożność.
Melisa w kosmetyce i aromaterapii

Właściwości ziela melisy można wykorzystać także w domowych zabiegach kosmetycznych. Napar z melisy, dzięki swoim właściwościom przeciwzapalnym, sprawdzi się u osób ze skórą łojotokową i skłonną do wyprysków. Przygotowany na jej bazie tonik będzie działał na skórę kojąco, regulując pracę gruczołów łojowych oraz łagodząc zmiany zapalne.

Na bazie melisy można przygotować również płukankę do włosów. Polecana jest szczególnie osobom z włosami przetłuszczającymi. Wspomoże też walkę z łupieżem.

Olejek melisowy można wykorzystać w aromaterapii. Wystarczy kilka kropli wlać do tzw. kominka do aromaterapii lub nawilżacza powietrza, by odprężający aromat melisy unosił się w całym mieszkaniu.